ሊቀ ካህናት 13 ክፋል

ስለዚ ድማ ነቶም ብእኡ(ብኢየሱስ) ኣቢሎም ናብ ኣምላኽ ዚመጹ፡ ኵሉ ጊዜ ምእንታኦም ኪልምን ዚነብር ስለ ዝዀነ፡ ፈጺሙ ኼድሕኖም ይኽእል እዩ ዕብ7፡25። (13 ክፋል)

ንኣና ዘድልየና ሊቀ ካህናት ከመይ ዝበለ`ዩ፧

ኦ ዘለዓለማዊ ኣምላኸይ ስምካ ይባረኽ። መገዲ ምድኃንካ ዝገለጽካልና ንስኻ በይንኻ ኢኻ`ሞ ተባረኽ። ስለ ኹሉ ነገር ብስም ጻድቕ ወድኻ ኢየሱስ ክርስቶስ ተባረኽ። ቅዱስ እግዚኣብሔር ጐይታ ሠራዊት ንጥበቡ እንርድኣሉ ኣእምሮ ስለ ዝዓደለና ስሙ ይባረኽ። ኣምላኽ ንመንፈስና ይድርኾ ኣሎ፡ ምሥጢር ፍቓዱ ክንፈልጥ`ውን ሃረር ይብል ኣሎ። ነፍሲ ወከፍና ነቲ ብክርስቶስ ኢየሱስ ጥራይ ዝፍጸም ድኅነት ከነስተውዕሎ ጐይታ ይርድኣና። ትማሊ ኃሊፋ እያ፡ ኣምላኽ ከኣ እነሆ “ሎሚ” እትበሃል ብልጽቲ ህያብ ሂቡና ኣሎ። ትማሊ ንሊቀ ካህንነቱ ዝነጸግናሉ ዘመን ነይሩ ክኸውን ይኽእል እዩ፡ ሎሚ ግን ንሊቀ ካህንነቱ ንቕበለሉ ዘመን እዩ። ዘመን ዕሽነትና ረሲዕና፡ ሎሚ ንኢየሱስ ኣብ ሕይወትና ከም ሊቀ ካህንና ብምቕባል እንሕደሰሉ ዘመን እዩ። ንኣይ/ ንኣኻ/ ንኣኺ/ ዝግባእ ሊቀ ካህናት ፈሊጥናዮዶ ኣሎና፧ ምድራዊ ኣብ ዝኾነ ጽላሎታዊ መቕደስ ዘገልግል ካህን`ዶ`ዩ ዘድልየኒ ዘሎ፧ ኣይፋል ንኣይ ዘድልየኒ ካህንሲ ካብዚ ምድሪ`ዚ ኣብ ዘይኮነት፡ ኣምላኽ ዝደኮና ሰማያዊት ድንኳን ዘገልግል ሰማያዊ ካህን`ዩ ዘድልየኒ ዘሎ፡ ንሱ ውን እዩ መጠነይ።

v ካብ ሰማያት ልዕል ዝበለ ካህን

ኣእምሮና ብዛዕባ እቲ ቐንዲ ኣገልግሎት ደኣ እምበር ብዛዕባ እቲ ብምሳሌ ዝተደኮነ ምድራዊ መቕደስን ኣገልግሎትን ብምሕሳብ ክጽመድ ኣይግባእን እዩ። እቲ ካብ ካልእ ዓሌት ዝተንሥአ ካህን ከምቶም ቀዳሞት ካህናት ኣይኮነን። እቶም ቀዳሞት ካህናት ካብዚ ምድሪ`ዚ እዮም፡ ንሱ ግን ካብዚ ምድሪ`ዚ ኣይኮነን። ንሱ ብባህሪኡ ኣርኣያ ኣምላኽ ዝኾነ፡ ንኹሉ ፍጥረት ውን ብኃይሊ ቃሉ ዘቆመ ወዲ ኣምላኽ እዩ። ንሰማያት ዝፈጠረን ዝደኮነን፡ ከም መጋረጃ`ውን ዝገተረ እዩ። ንሱ ነቶም ሥልጡናት ዝኾኑ ሰማያውያን ኃይላትን ሥልጣናትን ዝፈጠረ እዩ። ንሱ ካብ ጥንቲ ካብ ዘለዓለም እዩ። እግዚኣብሔር፡ “ኣቲ ኣብ ምድሪ ኤፍራታ ዘሎኺ ቤተልሔም፡ ንስኺ ካብተን ኣብ ይሁዳ ዘለዋ ኸተማታት ዝነኣስኪ ኢኺ። ትውልዱ ካብ ጥንቲ ዝኾነ ኣብ እስራኤል ገዛኢ ክኸውን ዘለዎ ካባኺ ከተንሥእ እየ” ይብል ኣሎ(ሚክ5፡2)።

እምበኣር ኣኅዋተየ እቲ ንኣና ዘድልየና ዘሎ ካህን፡ ቅዱስ፡ ንጹሕ፡ ካብ ኃጥኣን ዝተፈልየ፡ ካብ ሰማያት ከኣ ልዕል ዝበለ እዩ። ኢየሱስ ክርስቶስ፡ ቅዱስን ጻድቕን ስለ ዝኾነ ሞት ኣጽኒዑ ክሕዞ ኣይከኣለን(ግብ2፡24)፡ ምእንት`ዚ ኸኣ ንሱ ብሞት ዘይሰዓር ክህነት ዝጨበጠ ሕያው ካህን ኮነ። ኢየሱስ ክርስቶስ ካብቶም ሰማያውያን ፍጥረታት`ውን ኣዝዩ ዝተፈልየ እዩ። ንሱ ልዕሊ ኹሉ ዝኾነ ብሩኽ ኣምላኽ እዩ። ኣብታ ሰማያዊት ድንኳን ብክህነት ከገልግል ዝግብኦ፡  ደም ሒዙ ውን ናብ ቅድስተ ቅዱሳን ክኣቱ ዝኽእል ኣካል፡ አምላክ ወሰብእ(ፍጹም ኣምላኽን ፍጹም ሰብን) ክኸውን ግዴታ እዩ። ኢየሱስ ክርስቶስ ቅድሚ ምፍጣር ዓለም ዝነበረ ንፍጥረት ውን ህላዌ ዝሃበ ፍጹም ኣምላኽ እዩ፡ ከምኡ`ውን ምእንቲ ድኅነት ሰብ፡ ብመንፈስ ቅዱስ ካብ ቅድስት ድንግል ማርያም ዝተወልደ ፍጹም ሰብ እዩ። ንሱ በይኑ ኸኣ ፍጹም ኣምላኽ ከምኡ`ውን ፍጹም ሰብ ስለ ዝኾነ፡ ኣምላኽ ብመሓላ ሊቀ ካህናት ገይሩ ሸሞ። እቲ ንኣና ዘድልየና ዘሎ ካህን ከኣ ከምዚ ዝበለ እዩ። ካብ መላእኽቲ`ኸ ኣምላኽ ንመኖም`ዩ ሊቀ ካህናት ገይሩ ዝሸሞ፧ ንመኖም`ዩ ኸ ንስኻ ከም ማዕርግ መልከጼዴቅ ንዘለዓለም ካህን ኢኻ ዝበሎ፧ ወይ ውን ንመኖም`ዩ ኣብ መንጐ ኣምላኽን ሰብን መንጐኛ ገይሩ ዘቆሞ፧ ንመኖምከ`ዩ ንሰባት ክዓርቕ ዝኽእል ኪዳን ደም ዝሃቦ፧ ነዚ ነገራት`ዚ ኣምላኽ ንሓደ ካብ መላእኽቲ`ኳ ኣይሃቦን። ስለዚ ካብ ምድቃስና ክንበራበር ይግበኣና እዩ፡ “ንኣይ ዘድልየኒ ካህን መን`ዩ፧” ዚብል ሕልና ክህልወና ይግባእ እዩ።

ኣምላኽ ንእኡ ነቲ ዘፍቅሮ ወዱ፡ ዘለዓለማዊ ካህን ገይሩ ሸይምዎ እዩ። እቶም ንክህነት ኣሮን ዝተቓወሙ፡ ቆራሕ፡ ዳታንን ኣቢራምን ንኣምላኽ ብምንዓቖም ምድሪ ተኸፊታ ከም ዝወሓጠቶም ጽሑፍ እዩ (እግዚኣብሄር ሓድሽ ነገር እንተ ገበረ ግና፡ እዚኣቶም ምስ ዅሉ ዘለዎም ብህይወቶም ናብ ሲኦል ኪወርዱ፡ ምድሪ ኣፋ ኸፊታ እንተ ወሐጠቶም፡ ሽዑ እዞም ሰባት እዚኦም ንእግዚኣብሄር ከም ዝነዐቕዎ ኽትፈልጡ ኢኹም፡ በለ ዘኁ 16፡30) ። ንሕና እዞም ሎሚ ዘሎናኸ ደኣ ነቲ ኣምላኽ ከም ምኽሩን መደቡን ዝሠርዖ ሊቀ ካህንነት/ መንጐኛነት/ ኣተዓራቕነት/ ኣማላድነት ኢየሱስ ክርስቶስ እንተ ዘይተቐበልናዮስ ካብ ቚጥዓኡ ነምልጥ`ዶ ይመስለና፧ ነፍሲ ወከፍ ሰብ ንሕይወቱ ብቓል ኣምላኽ ክዕይራን ክሰፍራን ይግብኦ እዩ`ሞ ንተንስእ ንቓሉ ኸኣ ኣሜን ኢልና ንቀበሎ።

                

                        ጸጋ ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ ምስ ኩልኻትኩም ይኹን

 

ሊቀ ካህናት 12

ስለዚ ድማ ነቶም ብእኡ(ብኢየሱስ) ኣቢሎም ናብ ኣምላኽ ዚመጹ፡ ኵሉ ጊዜ ምእንታኦም ኪልምን ዚነብር ስለ ዝዀነ፡ ፈጺሙ ኼድሕኖም ይኽእል እዩ ዕብ7፡25። (12 ክፋል)

ንኣና ዘድልየና ሊቀ ካህናት ከመይ ዝበለ`ዩ፧

ዘለዓለማውን በዓል ብዙኅ ሳህልን ምሕረትን ዝኾነ ኣምላኽ ካብ ጥንቲ ዝኸበረ እዩ`ሞ ስሙ ይባረኽ። ሰማያት ግብሪ ኣእዳዉ ይነግርሉ፡ ወርሕን ከዋኽብትን`ውን ከሃልነት እቲ ልዑል ይምስክሩ ኣለዉ። ስሙ ካብ ኣጽናፍ ክሳዕ ኣጽናፍ ይባረኽ። ጐይታ መንፈስ ቅዱስ ምግላጹ የብዝኃልና፡ ኣብ ዝተፈላለየ ኣጽናፋት ዓለም ኴንኩም ነዚ ጽሑፍ ትከታተልዎ ኣኅዋተይን ኣኃተይን  ሰላምኩም ብክርስቶስ ይብዛሕ። ነዚ ጥዑም መኣዛ ወንጌል ክንሽትት ዝፈቐደ ጐይታ ስሙ ይባረኽ። ንኣይ፡ ንኣኻ፡ ንኣኺ ዘድልየና ሊቀ ካህናት መን`ዩ፧ እዚ ሕቶ`ዚ ብውልቅን ግልን ዝምለስ ሕቶ እዩ።  ብሓቂዶ`ኸ ነቲ ዘድልየኒ ሊቀ ካህናት ፈሊጠዮ`የ፧ኢልና ምስ ገዛእ ርእስና ክንዘራረብ መንፈስ ቅዱስ ንልብና ይደርኮ።

v ኃጢኣት ዘይፈልጥ ካህን

ጸሓፊ መልእኽቲ ዕብራውያን ብዛዕባ እቲ የድሌኒ እዩ ዚበሎ ሊቀ ካህናት ክጽሕፍ ከሎ ንሱ ዝፍለየሉ መዐቀኒታት`ዩ ዘቐምጥ። ንኣና ዘድልየና እቲ ዝበለጸን ዝሓሸን ከምኡ ውን ምሉእ ውሕስነት ክህበና ዝኽእል ካህን ምዃኑ ክርሳዕ ዘይብሉ፡ ክስመረሉ ዘለዎ ረዚን መለኮታዊ ሓሳብ እዩ። ፍጹም ሰብ ክነሱ፡ ነቐፋ ዘይርከቦ፡ ንጹሕ፡ ካብ ኃጥኣን ዝተፈልየ ካህን እዩ ዘድልየና ዘሎ። እቶም ቀዳሞት ካህናት ኲሎም ነቐፋ ዝተረኽቦም፡ ዘይንጹሓት፡ ኃጥኣን ዝኾኑ እዮም።  መጽሓፍ ቅዱስ ከምዚ ይብል፦”ሰብከ ንጹሕ ክኸውንዶ ይኽእል እዩ፧ ካብ ሰበይቲ ዝተወልደኸ ጻድቕዶ ኺኸውን ይኽእል`ዩ፧ እነሆ ኣምላኽ ንመላእኽቱ`ኳ ኣይኣምኖምን እዩ። ንሳቶም ኣብ ቅድሚ ዓይኑ ንጹሓት ኣይኮኑን፡ እቲ ንኣበሳ ከም ማይ ዝሰትዮ ሰብ ደኣ ግዳ ኽንደይ ኣዝዩ ፍንፉንን ብልሽውን ዘይከውን(ኢዮ15፡14-16)። እምበኣር ንጽሕናን ቅድስናን ኣምላኽና ነስተውዕሎ።  ምእንት`ዚ ኸኣ እዩ ካብ ደቂ ሰባት ሓደ`ኳ ጻድቕ ዘይተረኽበ፡ ሰባት ብነቐፋ ዝሕመዩ፡ ጉድለት ዘለዎም ዘይብቑዓት እዮም።

ኃጢኣት ዘይፈልጥ፡ ካብቶም ንኣበሳ ከም ማይ ዝሰትይዎ ካብ ኣንስቲ ዝተወልዱ ሰባት ከቶ`ኳ ኣይርከብን እዩ። እቲ ብሩኽ ኣምላኽ ከኣ ሕቡእ ምሥጢራዊ መደቡ ንዓለም ገለጾ። ከምዚ ዝበለ ሊቀ ካህናት ካብ ሰማይ ጥራይ`ዩ ክርከብ ዝኽእል። ሰባት ናይ ዘለዓለም ሕይወት ክረኽቡ እንተኾይኖም ኃጢኣት ዘይፈልጥ ካልእ ካህን ክትንስእ ብግዲ ነበረ።

ኣምላኽ ንዓለም ስለ ዘፍቀራ ነቲ እንኮ ወዱ ሊቀ ካህናት ገይሩ ናባና ለኣኮ። “ካብቶም ኣብ ዙርያ ዝፋኑ ዚቖሙ ኃይላት ኮነ፡ ካብ መላእኽቲ ሊቀ ካህናት ኣየተንስኣልናን። እንታይ ደኣ ባዕሉ ሓደ ወረደ፡ ካብ ህላዌና ሰብ ኮይኑ ድማ ሊቀ ካህናት ኮነና(ሃ.ዮ.አፈ ወርቅ ም.63፡16)። “ንሳቶም ኣብ ቅድሚ ዓይኑ ንጹሓት ኣይኮኑን” ብምባል መጽሓፍ ቅዱስ ከም ዝነገረና ካብኣቶም ሊቀ ካህናት ኣየተንስኣልናን። ነቲ እንኮ ወዱ ኢየሱስ፡ ናይ ባህሪኡ ነጸብራቕ ዝኾነ ውሉድ ግና ሊቀ ካህናትና ጌሩ ብማሓላ ሾሞ።

ንሱ ጻድቕ ምዃኑ ኣብ ኣፉ ውን ኣበሳ ዘይተረኽቦ ምዃኑ መጻሕፍቲ መስኪሮሙሉ እዮም። ከምዚ ዝኣመሰለ ሊቀ ካህናት ከኣ እዩ ንወገን ሰብ ዘድልዮ፡ ብብቕዓት ውን ናብ ቅድስተ ቅዱሳን ክኣቱ ዝኽእል ቅድስና ስለ ዘለዎ እዩ። እዚ ካህን እዚ ብኃጢኣት ኣይክሰስን እዩ፡ ሕፍቲ በደል ውን የብሉን። ንሱ ኣምላኽ ጻድቕ ባርያይ ኢሉ ዝመስከረሉ እሙን፡ ካብ ኃጥኣን ዝተፈልየ ካህን እዩ።

·       እከይ ዘይገበረ፡ ሓሶት ከኣ ኣብ ኣፉ ዘይተረኽበ ኽነሱስ፡ መቓብሩ ምስ ረሲኣን ገበሩ፡ ብሞቱ ግና ምስ ሃብታም ኰነ። ኢሳ 53፡9

·       ንሱ ሓጢኣት ዘይገበረ፡ ተንኰልውን ኣብ ኣፉ ዘይተረኽበ፡ 1ጴጥ2፡22

·       ስለዚ ንሕና ኣብ ክንዲ ክርስቶስ ልኡኻት ኢና እሞ ኣምላኽ ብኣና ገይሩ ይምዕድ ኣሎ። ንሕና ብእኡ ጽድቂ ኣምላኽ ምእንቲ ኽንከውን፡ ነቲ ሓጢኣት ዘይፈለጠ ኣብ ክንዳና ሓጢኣት ገበሮ። ምስ ኣምላኽ ተዓረቑ፡ እናበልና ኣብ ክንዲ ክርስቶስ ኴንና ንልምነኩም ኣሎና። 2ቆሮ5፡20-21

እቲ ንኣይ ዘድልየኒ ሊቀ ካህናት ከምዚ ዚበለ እዩ። ኃጢኣት ዘይፈልጥ ሊቀ ካህናት ከኣ ናብ ቅድስተ ቅዱሳን ክኣቱ ብቕዓት ኣለዎ። መሲሕ እቲ እንኮ ኃጢኣት ዘይፈልጥ ፍጹም ሰብ እዩ። ንኣና ብኹሉ ነገር መሲሉና እዩ፡ ብተግባር ኃጢኣት ግን ፍጹም ኣይመሰለናን፡ ስለዚ ኸኣ ንሱ ካብቶም ቀዳሞት ካህናት ዝበለጸ ኮነ። ነዚ ጻድቕ ሊቀ ካህናት እዚ ምእንቲ ክንርኢ ጐይታ መንፈስ ቅዱስ ኣዕይንቲ ልቦናና የብርህ።

• እወ፡ ንስኻትኩም ነቲ ቅዱስን ጻድቕን ክሒድኩምሲ፡ ነቲ ነፍሲ ዝቐተለ ሰብኣይ ኪምሕረልኩም ለመንኩም። ነቲ ራእሲ ህይወት ቀተልኩምዎ። ንእኡ ኣምላኽ ካብ ምውታት ኣተንስኦ፡ ንሕና ኸኣ፡ ነዚ ምስክሩ ኢና። ግብ 3፡14-1

• ንሱ ኸኣ፡ ኣምላኽ ኣቦታትና ብዝርኤኻዮን ብዝሰማዕካዮን ኣብ ኲሉ ሰብ ምስክር ምእንቲ ኽትኰኖን፡ ፍቓዱ ኽትፈልጥን ነቲ ጻድቕ ከኣ ክትርእዮን ካብ ኣፉውን ቃል ክትሰምዕ ቅድም ሐረየካ። ግብ22፡14-15
•  ካብ ነብያትከ ኣቦታትኩም ዘይሰጐጒዎ መን እዩ፧ ነቶም ብዛዕባ ምምጻእ እቲ ጻድቕ ኣቐዲሞም ዘበሰሩ ድማ ቐተልዎም። ሕጂ ውን ንስኻትኩም ኣሕሊፍኩም ወሃብቱን ቀተልቱን ኰንኩም። ግብ7፡52

ስለዚ ኣኅዋተይን ኣኃተይን ንኣና ጻድቕ ሊቀ ካህናት እዩ ዘድልየና። ጻድቕነት ዘውዲ ሊቀ ካህንነት እዩ። ኣብ ልብኹም ነዚ ካህን`ዚ ጸውዕዎ፡ ንሱ ክህነቱ ዘይሰዓር ካብ ኃጥኣን ዝተፈልየ ርኅሩኅን ደንጋጽን እዩ። ኣዕይንቲ ልብና ናብኡ ይጠምት። “ንኣይ ዘድልየኒ ሊቀ ካህናት ጻድቕ እዩ” ብምባል ናብ ልብና ንጸውዓዮ። እቲ ዝቐደመ ኪዳንን ክህነትን ከድኅን ከም ዘይክእል ተጋሂዱ`ዩ`ሞ ገጽና ናብዚ ሓድሽ ሊቀ ካህናት ኢየሱስ ወዲ ኣምላኽ ንምለሶ።

ጸሎት

ኦ ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ ስምካ ይባረኽ። ጻድቕ ሊቀ ካህነይ ንስኻ በይንኻ ኢኻ። ምስ ኣቦ ክትዓርቕ ብቕዓት ዘሎካ ንስኻ ጥራይ ኢኻ። ኦ ኣቦ ኣብ ቅድሜኻ ዘለዉ መላእኽቲ ኮኑ ኃይላት ከምኡ`ውን ነፍሳት`ቶም ብደም ኢየሱስ ዝጸደቑ ጻድቃን፡ ናይ ምትዕራቕ መዝን ሥልጣንን የብሎምን። በቲ እሙን ሊቀ ካህናት ብኢየሱስ ክርስቶስ ኣቢለ ናባኻ ቀሪበ ኣሎኹ። ንሱ ንዘለዓለም ምእንታይ ኪማልድ ዝነብር ሕያው ካህን እዩ ስሙ ይባረኽ። ጐይታ መንፈስ ቅዱስ ተባረኽ። ስለ ኹሉ ነገር ንእግዚኣብሔር ኣቦ ብስም ጐይታ ኢየሱስ እባርኾ ኣሎኹ።

                   ጸጋን ሰላምን ጐይታና ኢየሱስ ክርስቶስ ምስ ኩላትኩም ይኹን

ብወታእ ከናፍርዶ ወይስ ብቛንቋ ጓና ይዛረበና፧

                       

                          ብወታእ ከናፍርዶ ወይስ ብቛንቋ ጓና ይዛረበና፧

ንሳቶም ኣብ ልዕለይ የጒረምርሙ ኣለዉ፡ ”እዚ ሰብ እዚ ንመን ዚምህር ዘሎ መሲልዎ እዩ፧ ንመንከ እዩ መልእኽቱ ዚገልጽ ዘሎ፧ ትምህርቱ ነቶም ጡብ ኣዲኦም ሕጂ ዝኃድጉ ሕፃናት እዩ።….. እምበኣር ንኣይ ዘይትሰምዑኒ እንተዄንኩም፡ እግዚኣብሔር ብወታእ ከናፍርን ብቛንቋ ጓናን ክምህረኩም እዩ። ኢሳ 28፡9-11.  

ኦ ቅዱስን ሕያውን ኣምላኸይ ስምካ ይባረኽ። ቅድሚ ኹሉ ነገር ምሕረት ስለ ዝገበርካልና ብጥራሽ ክንጠፍእ`ውን ስለ ዘይደለኻ፡ ነዚ ዘሎ ወለዶ ገጽካ ስለ ዘብራህካልና ተባረኽ። ኣብ ቅድሚ ዓይንኻ ኩሉ ስጡሕ እምበር ካባኻ ዚኽወል ፍጡር የልቦን። ንዘመናት ዝተሠወረ ክፍኣትና፡ንሱ ኸኣ በደል ቀዳሞት ኣቦታትና ምእንቲ ክንስሓሉ ስለ ዝደረኽካና ተባረኽ። ኦ ኣምላኸይ ንዓኻ ኣጒሂና ንሕግኻ`ውን  ኣፍሪስናዮ ኢና`ሞ ምእንቲ ስም ወድኻ ኢየሱስ ይቕረ በለልና።

ኣምላኽ ኣብ ዘመን ሕይወተይ ኣሳጊርንን የሳግረኒ`ውን ኣሎ። ኣእዳወይ መጽሓፍ ክሕዛ፡ ኣእምሮይ ውን ንቃል መጻሕፍቲ ክርዳእ ዝገበሮ ንሱ በይኑ`ዩ ክብሪ ንስሙ ይኹን። ኣብ ሕይወተይ ካብ ዘንበብክዎም መጻሕፍቲ፡ ጦብላሕታይ ከውክዓኩም መሪጸ ኣሎኹ። እናነባዕኩም፡ እናጎሃኹም፡ እናተወጋእኹም ወይ ውን እናደመኹም ዘንበብኩሞ መጽሓፍ ትዝ ተበለኩም ሓሳብኩም ኣካፍሉና።

ንመዓሙቕ ልበይ ሰርሲሮም ንኣዕይንተይ ፈልፋሊ ዔላ ዝገበርወን መጽሓፍቲ ከም ዘለዉ ክሓብኣልኩም ኣይደልን። ሓንቲ መጽሓፍ ግን ብፍሉይ ንሕይወተይ ዝፈተነት፡ ተንብዐት ጥራይ ዘይኮነትስ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ገጻት እታ መጽሓፍ ንብዓተይ ዘፍሰሰት`ያ። ኣብ መንጎ ኸኣ እቲ ጓሂ ምጻሩ ይስእን እሞ መጽሓፈይ ዓጺፈ፡ ዝርንዛሕ እነብዕ።

ኣብ ከባቢ አራት ኪሎ(ኣዲስ ኣበባ) እናተዘዋወርኩ ከለኹ`የ ነታ ሃንደበት ዝረኣኽዋ መጽሕፍ ብዕለት 11/03/2009(ግእዝ) ዓዲገያ። ጎደናታት አራት ኪሎ ብመጻሕፍቲ ዝወቀቡ እዮም፡ ደሊኻ እትስእኖ መጽሓፍ የልቦን። ኣርእስቲ ናይታ መጽሓፍ “ ደቂቀ እስጢፋኖስና የደብረ ብርሃን ሸንጐ” ትብል ኮይና ብግርማ ኤልያስ ብ2000ዓ.ም ዝተሓትመት እያ።

ብዙሕ ሳዕ መጽሓፍ ከንብብ ከለኹ ብዙሕ ገጻት እየ ዘንብብ፡ ሓደ ሓደ እዋን ከኣ እንተዘይ ወዳእክዎ ብምባል ብዘይምቁራጽ ንነዊሕ ሰዓታት`የ ዘንብብ። እዚ ልምደይ እዚ ግና በዛ 230 ገጻት ዘካተት መጽሓፍ ፈረሰ። ትኅዝቶ እታ መጽሓፍ በቲ ቅድሚ ዘመን ኣባ እስጢፋኖስ ዝነበረ ኪደት ክርስትና ምድርና(1297-1327) እዩ ዝጅምር። ኣእዳወይ ኣልዒለ ምንባብ ጀመርኩ ገና ነዊሕ ከይከድኩ ኸኣ ኣብ ልበይ ቛጺረዮ ዝዓበኹ ሓቅታት ክፈርስ ጀመረ። ኣዕይንተይ ጀለም ይብል ኣነ ኸኣ የንብብ ይገርመኩም`ዩ 30 ገጻት`ውን ከነብብ ኣይከኣልኩን። ስቅያትን ስደትን ኣባ እስጢፋኖስ ከንብብ ቀሊል ኣይነበረን።

እቲ ኣብ 14ክ.ዘ ዝተኸስተ ክርክራት ጥራይ ዘይኮነስ እቲ ነቲ ክርክራት ንምግታእ ተባሂሉ ብሓጸይ ዘርአያዕቆብን መማኽርቱን ዝውሰድ ዝነበረ ስጉምታት ንልበይ ክገላብጦ ጀመረ። ንውሽጠይ ከኣ ተመሊሰ ይሓቶ እዚ ታሪኽ`ዚ ኣብ ምድርና ዝተገብረ ታሪኽ ክርስትና ምድርና ድዩ፧ ለካ ንሕና ዘይፈለጥናዮ ብዙሕ ደም ንጹሓት እባ ፈሲሱ`ዩ፧ እናበልኩ ንባበይ ቀጸልኩ። ኣብዚ ህሞት`ዚ ገጻት ብዝገንጸልኩሉ ደቂቕ፡ ዘንብቦ ስቅያት እናገደደ ይመጽእ ነበረ። ብሽፋን “ጸረ ማርያምን ጸረ” መስቀልን ከኣ ሰባት ብኽግለጽ ዘይክእል ስቅያት ምስቓይ ኣብዚ ዘመናት`ዚ ከም ጽድቂ፡ ንኣምላኽ ከም ምቅናእ ይቚጸር ነበረ። ቤተክርስቲያን ንሓጸይ ዘርአያዕቆብ፡ ከም ንጉሥ ቆስጠንጢኖስ ኣብ ምድርና ገይራ`ያ ኣቕሪባቶ፡ ነዚ ነገራት`ዚ ካብ ሕጻንነተይ ይፈልጦ ነበርኩ። ሕጂ ብተግርባሩ ዝርእዮ ብውሳኔታቱ ውን ዝምልከቶ ዘለኹ ሓጸይ ዘርአያዕቆብ ግን መግለጺ ዘይርከቦ ጭካኔ ዝፍጽም ሰብ እዩ።

ጸረ ማርያምን ጸረ መስቀልን እዮም ተባሂሎም ኣዋጅ ዝተነግሮም ደቂ ካልእ ምድሪ ኣይነበሩን። እዚ ምድሪ`ዚ ምድሮም ነበረ እንተኾነ ግን ምድሮም ሎሚ ከተጽልሎም ስለ ዘይከኣለት ኣብ ፈቐዶ በዓትታት ሰፈሩ። ንዕኦም ምቕታል ኮነ ምስቓይ፡ ንንብረቶም ውን ምርሳይ ከኣ ከም ቅቡል ነበረ። ኣባ እስጢፋኖስ ነቲ ቅኑዕ መገዲ ቃል ኣምላኽ ብምሓዝ እዮም ዝተቓወሙ፡ በዚ ምኽንያት`ዚ ኸኣ ብዙኅ ስደት ረኸቡ። ደቆም ውን እንተኾነ ንእግዚኣብሔር ደኣ እምበር ንቃል ንጉሥ ኣይንእዘዝን ብምባል ብብዙኅ ስቓይ ተሳቐዩ። መራሕቲ ቤተክርስቲያን እቲ ዘመን `ቲ ኸኣ ጸግዒ ንጉስ ብምሓዝ ደኣ መከራ የውርዱ ነበሩ እምበር፡ ንንጉስ ከም ቃል ኣምላኽ ኪድ፡ እቲ ንስኻ ትብሎን ተመሓላልፎን ዘሎኻ ትምህርቲ ጌጋ`ዩ ዝብሉ ተብዓት ኣይነበሩን።

ደቂቀ እስጢፋኖስ ኣእዳዎምን መልሓሶምን እናተቖርጸ፡ ደሞም ኣብ ምድሪ እናፈሰሰ ንሓቂ ዋጋ ከፈሉ። ኣብ መዝገባት ዓለም ብጭካነኡ ዝፍለጥ ኣዶልፍ ሂትረል፡ ብዝፈጸሞ ጭካነ ንዓይ ዝሓሸ ኮይኑ ተራእየኒ። ምኽንያቱ ሰባት ካብ ቃሉ ምስ ረሓቁ ዘጋጥሞም ተርእዮ ብዙኅ ስለ ዝኾነ።  እዚ ሕጂ ዘንብቦ ዘለኹ ግን ኣብ ምድረይ ጥራይ ዘይኮነስ ናይ ማርያም ተሓለቕቲ ኢና ብዝብሉ ዝፍጸም ተግባር ብምዃኑ ኣርመመኒ። ይትረፍ ክርስቲያን`የ ዚብል፡  ሰብ ፍጡር`ኳ  ኣብ ልዕሊ ወገኑ ከምኡ ዓይነት ጭካነ ይፍጽም`ዩ ዚብል ሓሳብ የብለይን።

ናይ ብዙኃት ንጹሃት ሰባት ዕዳ ደም እምበኣር ኣብ ምድርና ኣሎ። ፍረደልና እናበለ ዝጠርዕ ደም ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ ኣሎ። እቲ ዝተፈጸመ ስቅያት መወዳእታ የብሉን። “ጸረ ማርያምን ጸረ መስቀልን” እዮም ንዝተባህሉ ሰባት ንብረቶም ምራሳይ፡ ብግፍዒ ምቕታልን ምስቓይን ኣብዚ ዘመን`ዚ ገበን ኣይነበረን።

መርሒነት ቤተክርስቲያን`ውን እንተኾነ ምስ ንጉሥ ዝወገነ ገፋዒ ኃይሊ ደኣ ነበረ እምበር ንቓል መጽሓፍ ቅዱስ ዘድሉ ኣይነበረን። ኣስታት 300 ዝኣኽሉ ደቂቀ እስጢፋኖስ ክሳዕ ቁመቶም ጉድጓድ ተዃዒትሎም፡ ብሕይወቶም ኣብ ጉድጓድ ተቐቢሮም፡ ኣብ ልዕሊ ኣራእሶም ሰብ ዘይፈልጣ ጥሪት ብምግላብ፡ ኣራእሶም ብምርጋጽ እተን ጥሪት ክጭፍለቕን ክመቓቐልን ካብ ምግባር ዝዓቢ ኣረሜንነትከ እንታይ ኣሎ፧ እቲ ኣብ ሰማይ ዘሎ ኣምላኽ ከ ዘይፈርዶ ይኸውን፧  እዚን ካልእን ፍጻሜታት እዛ መጽሓፍ ነበብኩ፡ ክሳዕ`ታ ናይ መወዳእታ ገጽ ዝነብብ ውን ኣብ ልበይ ከም ሓዊ ዘቃጽለኒ ፈኸም ዝብል ጓሂ ይነድድ ነበረ።  ኣምላኽ በቲ ንሕና ክንሰምዖ ንኽእል ቋንቋ ብዙኅ ሳዕ ተዛረበ፡ ኣቦታትና ግን ንኣምላኽ ምእዛዝ ኣይመረጹን ነዛ ምድሪ እዚኣ ኸኣ ኣከል ደማ(ግራት ደም) ገበርዋ። ምድርና ብሰሪ እቲ ዝፈጸመቶ ግፍዕን ቅትለትን ባደመት እነሆ ክሳዕ ለይተ-ሎሚ ኣብ ምድርና ንብዓትን ቊዘማን ድርማሞን መልቀስን ኣሎ። ሎሚ ንሕና ንበደል ኣቦታትና ሒዝና ናብቲ ምሕረት ዝርከቦ ዝፋን ኣምላኽ ክንቀርብ ይግባእ። ነታ ብደም ምፍሳስ ዝተዓለሰት ምድርና ኣምላኽ ከንጽሃን ክባርኻን ብስም ኢየሱስ ክርስቶስ ምሕረት ንለምን። እዚ ግፍዒ ኣብ ቅድሚ ብዙኃት ብቕሉዕ ከም ዝተፈጸመ፡ ኣምላኽ መንፈስ ጓህን ንስሓን ልኢኹልና ኸኣ ቤተክርስቲያን ብግልጺ ብበደላ ተኣሚና ናይ ንስሓ ዘመን እትሰርዓሉ ዘመን ክርኢ ሃረርታይ እዩ።

እዛ መጽሓፍ እዚኣ እምበኣር ንድኅሪት ተመሊሰ ታሪኽ ክፍትሽ ቀሰበትኒ፡ ነቲ ፍሩስ ክንሃንጽ ኣምላኽ ጸዊዕና ኣሎ። ነቶም ብጅግንነት ሕይወቶም`ኳ ክሳዕ ምውፋይ እሙናት ዝኾኑ ኣባ እስጢፋኖስን ውሉዶምን ከኣ ኣምላኽ ትብዓት ስለ ዝሃቦም ንኣምላኸይ እባርኾ። ሎሚ ኸኣ ሰብ ተርታ ንሕና ኢና። እዞም ሎሚ ዘሎና ኣገልገልቲ፡ ሎሚ ንእንገብሮ ተግባራት ከም ቃሉ ንግበሮ፡ ኣንጻር ቃል ኣምላኽ እንተነበርና ግን ኣብ ቅድሚ ኣምላኽን ኣብ ቅድሚ ዝመጹ ወለዶታትን ተኸሰስቲ ኢና። ኢየሱስ ክርስቶስ ናይ ዘወትር ምስጋናና ጸሎትና ጉልበት ኢኻ። ንእግዚኣብሔር ኣቦ ስለ ዂሉ ነገር ብስም ጐይታ ኢየሱስ ስብሐት ይኹን።

   

 

ሊቀ ካህናት 11 ክፋል

ስለዚ ድማ ነቶም ብእኡ(ብኢየሱስ) ኣቢሎም ናብ ኣምላኽ ዚመጹ፡ ኵሉ ጊዜ ምእንታኦም ኪልምን ዚነብር ስለ ዝዀነ፡ ፈጺሙ ኼድሕኖም ይኽእል እዩ ዕብ7፡25። (11 ክፋል)

ንኣና ዘድልየና ሊቀ ካህናት ከመይ ዝበለ`ዩ፧

ሕያውን ቅዱስን ዝኾነ ኣምላኽና ንዘለዓለም ዓለም ምስጋና ይኹኖ። ሠናይ ነገር ዝሓስብ፡ ብመገድታቱ`ውን ዝመርሕ ኣምላኽ ብሩኽ እዩ። ሃሌ ሉያ! እናበልና ከነስግኖ ዝግብኣና ብዘይካኡ ካልእ የልቦን፡ ብቑዕ`ውን የልቦን። ንእኡ ነቲ ብሞት ወዱ ዘፍቀረና ኣቦ ስብሐት ይኹን። ክቡራትን ፍቑራትን ኣኅዋተይን ኣኃተይን ብጐይታ ኩሉ ሳዕ ተሓጐሱ። ብነገር ኩሉ ንሱ ክረድኣኩም`ዩ እሞ ኣብ ልብኹም ሰላም ክርስቶስ ኢየሱስ ይዕዘዝ።

መጽሓፍ ቅዱስ ከምዚ ይብል፡ “እቲ ዝኃለፈ ትእዛዝ ድኹምን ዘይጠቅምን ስለ ዝኾነ`ዩ ዝተሳዕረ። ከመይ ሕጊ ሙሴ ንሓደ`ኳ ኣብ ፍጻሜ ዘብጽሖ የልቦን። ሕጂ ግና ናብ እግዚኣብሔር እንቐርበሉ ዝበለጸ ተስፋ መጺኡልና ኣሎ።እዚ ክህነት እዚ ኸኣ ብዘይ ማሕላ ኣይኮነን ዝነበረ(ዕብ7፡18-20)”። ቃሉ ህያው`ዩ ስሙ ይባረኽ። እዚ ሕጂ መጺኡ ዘሎ ዝበለጸ ተስፋ ኸኣ ክህነት ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ እዩ። ንሱ ኸኣ ብማሕላ ካህን ዝኾነ እዩ።

ጸሓፊ መጽሓፍ ዕብራውያን ብዛዕባ እቲ ዓቢይ ዝኾነ መለኮታዊ ነገር`ዩ መልእኽቱ ዘሕልፍ ዘሎ። እቲ ኣብታ ቀዳመይቲ ኪዳን ዝነበረ ክህነት፡ ፍጻሜ ስለ ዘይተረኽቦ ተሳዒሩ እዩ። ሕጂ ኸኣ ንዓና ዘድልየና ሊቀ ካህን፡ ካብቶም ቀዳሞት ካህናት ዝተፈልየ/ ዝበለጸ ክኸውን ኣለዎ። ንኣና ዘድልየና ሊቀ ካህናት ከመይ ዝበለ`ዩ፧ ኃወይ/ ኃፍተይ ዘድልየኩም ሊቀ ካህናት ከመይ ዝበለ እዩ፧ እዚ ሕቶ`ዚ ኣብ መዝገብ ልብኹም ኣቐሚጥኩም ሕሰብሉ።

ንኣና ዘድልየና ሊቀ ካህናት ብሉጽ ሊቀ ካህናት`ዩ። እቶም ቅድሚኡ ዝነበሩ ካህናት ክገብርዎ ዘይክእሉ ክገብር ዝኽእል ክኸውን ከኣ ናይ ግድን እዩ። እቶም ቀዳሞት ካህናት ድኹማት ነበሩ፡ ስለዚ ኸኣ ቅድም ምእንቲ ኅድገት ኃጢኣት ርእሶም ክስውዑ ግዲ ነበሮም። እዞም ካህናት እዚኦም ነቲ ምንጻህ ከምጽእ ዘይክእል መሥዋዕትታት`ኳ ደጋጊሞም እንተኣቕረቡ ብሞት ዝተገደቡ ነበሩ፡ በዚ ምኽንያት እዚ ኸኣ ምትኽኻእ ክህነት ነበሮም። ምትኽኻእ ክህነት ከኣ መግሊጺ ድኻሞም ነበረ፡ ካብኣቶም ሓደ`ኳ ንዘለዓለም ጸኒዑ ብኽህነት ከገልግል ዝኽእል ኣይነበረን። እዚኣቶም ኲሎም ምድራውያን ነበሩ፡ ኣገልግሎቶም ውን ኣብ ምድሪ ነበረ። እዞም ካህናት እዚኦም ከኣ ናብ ፍጻሜ ከብጽሑና ዝኽእሉ ብዘይ ምንባሮም ካብኦም ዝበለጸ ካህን ሃረር ክንብል ተገብኣና። ንኣና ዘድልየና ካህን ግን ከመይ ዝበለ`ዩ፧

ጸሓፊ መልእኽቲ ዕብራውያን፡ ንኣና ዘድልየና ሊቀ ካህናት ኢሉ ክጽሕፍ ከሎ ነቶም ቀዳሞት ካህናት ከምዘየድልዩና እዩ ዚምስክር ዘሎ። ባህርያት እቲ ዘድልየና ሊቀ ካህናት ከኣ ብኸምዚ ይገልጾ። ንኣና ዘድልየና ሊቀ ካህናት

·       ቅዱስ፦ እቲ ንኣና ዘድልየና ሊቀ ካህናት ቀዳማይ መለለይኡ ቅድስና እዩ። ንሱ ኃጢኣት ዘይፈልጥ፡ ቅዱስ ዘርኢ ክኸውን ኣለዎ። እሞኸ ደኣ፧ ካብኣቶም እንኅሸሉዶ ኣሎና፧ ካብኣቶም እንሕሸሉ ሓንቲ`ኳ የብልናን። ምኽንያቱ ከምቲ ቅድም ዘመልከትክዎ፡ ኣይሁድ ኮኑ ግሪኻውያን ኣብ ትሕቲ ግዝኣት ኃጢኣት እዮም። እቲ ጽሑፍ`ውን ከምዚ ይብል እዩ፦ “ሓደ`ኳ ጻድቕ የልቦን፡ሓደ`ኳ የልቦን(ሮሜ3፡9-10።

ካብ ኣዳም ዝተወልደ ዘበለ ዂሉ ኣብ ትሕቲ ግዝኣት ኃጢኣት ወዲቑ እዩ። ኣይሁድ ኮኑ ግሪኻውያን ኣብ ትሕቲ ግዝኣት ኃጢኣት ዝኣተዉ፡ ዘይቅዱሳት እዮም። ካብኣቶም ሓደ`ኳ፡ ደጊመ ከብርሆ ቅዱስ መጽሓፍ “ክልተ፡ ሠለስተ፡ ወይ`ውን ኣርባዕተ” ኣይበለን፡ ቅዱስ መጽሓፍ “ሓደ`ኳ” ጻድቕ የልቦን`ዩ ዝበለ። ካብ እልፍ ኣእላፋት ኣይሁዳውያንን ግሪካውያን ሓደ`ኳ ጻድቕ ኣይነበረን። በዚ ምኽንያት`ዚ ከኣ እዮም እቶም ቀዳሞት ካህናት ቅዱሳት ዘይነበሩ። ቅዱሳት እንተዝነብሩ፡ ድኻም፡ ኃጢኣት`ውን እንተዘይነብሮም፡ ቅድም ምእንቲ በደል ገዛእ ርእሶም መሥዋዕቲ ከቕርቡ ኣይምተገብኦምን ነይሩ። ሕጂ ግና ድኹማት ምዃኖም ምእንቲ ክገሃድ፡ ከምቲ ጽሑፍ ዝብሎ ቅድሚ ኲሉ ኅድገት ምእንቲ ክረኽቡ መሥዋዕቲ ክስውዑ ግዴታ ኣለዎም።

ኣምላኽ፡ ብዝሓርር መሥዋዕትን በቲ ምእንቲ ኃጢኣት ዚቐርብ መባእን ባህ ኣይበሎን። ሽዑ መሲሕ ናብ ዓለም ክመጽእ ከሎ፡ ከምዚ በለ “ኦ ኣምላኸይ፡ ከምቲ ኣብ መጽሓፍ ብዛዕባይ ተጻሒፉ ዘሎ፡ እነሆ ፍቓድካ ክፍጽም መጺአ ኣሎኹ በልኩ(ዕብ10፡5-7)”።  እዚ መሲሕ`ዚ ብኸመይ መገዲ`ዩ ኣብ ዓለም ዝተገልጸ፧

ቅዱስ ገብርኤል መልኣኽ፡ ካብ ኣምላኽ ተላኢኹ ናብ ገሊላ ምስ መጸ፡ ነታ ገሊላዊት ዝኾነት ድንግል ማርያም ከምዚ በላ፦

“እቲ መልኣኽ መሊሱ ’መንፈስ ቅዱስ ኣባኺ ክወርድ`ዩ፡ ኃይሊ ልዑል ውን ከጽልለልኪ እዩ፡ ስለዚ ኸኣ እቲ ካባኺ ዝውለድ ቅዱስ ወዲ ኣምላኽ ክበሃል እዩ(ሉቃ1፡35)። “ ዮሴፍ ወዲ ዳዊት፡ እቲ ኻብኣ ዚውለድ ብመንፈስ ቅዱስ ስለ ዝኾነ ንሕጽይትኻ ማርያም ምውሳዳ ኣይትፍራህ(ማቴ1፡20)። ስለዚ እምበኣር ሓደ`ኳ ጻድቕ የልቦን ካብ ዝተባህለ ዓለም፡ በይኑ ጻድቕ ሰብ ተረኽበ፡ ንሱ ኸኣ ወዲ ኣምላኽ ኢየሱስ እዩ።  ንኣዲኡ ማርያም መንፈስ ቅዱስ ኣብኣ ስለ ዝወረደ ኣንጽሃ፡ ቀደሳ፡ ኃይሊ ልዑል ውን ጋረዳ። እዚ ተግባር`ዚ ኣብኣ ምስ ተኸናወነ ኸኣ እቲ ቅዱስ ዝኾነ ወዲ ኣምላኽ፡ ብግብሪ መንፈስ ቅዱስ ተጠኒሱ ካብኣ ተወልደ።  እቶም ውሉድ ሥጋን ደምን ዝለበሱ ሰብ ስለ ዝኾኑ፡ ኢየሱስ ውን ከምኦም ሰብ ኮነ፡ እዚ ኸኣ ብሞቱ ነቲ ኣብ ልዕሊ ሞት ሥልጣን ዘለዎ ዲያብሎስ ምእንቲ ክሥዕር፡ ነቶም ብናይ ሞት ፍርሃት ምሉእ ዕድሚኦም ባራዩ ኮይኖም ዝነበሩ ሓራ ምእንቲ ከውጽእ ኢሉ እዩ። ብሓቂ ንዘርኢ ኣብርሃም ደኣ እምበር ንመላእኽቲ ከድኅን ኣይመጸን። ስለዚ ውን ርኅሩኅን እሙንን ንኣምላኽ ዜገልግል ሊቀ ካህናት ምእንቲ ክኸውን፡ ንኃጢኣት ሕዝቢ`ውን ሥርየት ምእንቲ ከውህብ ነቶም ኣኅዋቱ ብዂሉ ክመስሎም ተገብኦ(ዕብ2፡14-18)።

                                     ጸሎት

ኦ ቅዱስን ደንጋጽን ዝኾንካ ሊቀ ካህናት ኢየሱስ ስምካ ይባረኽ። ሊቀ ካህንና ምእንቲ ክትከውን ብሥጋን ደምን ከማና ተኻፊልካ ኢኻ`ሞ ተባረኽ። ንስኻ በይንኻ እትቕድሰና እንኮ ሊቀ ካህንናን ኃውናን ኢኻ፡ ስምካ ንወለዶታት ይንገሥ ኢየሱስ ተባረኽ። ስለ ኹሉ ነገር ንእግዚኣብሔር ኣቦ ብስም ጐይታ ኢየሱስ ምስጋና ይኹን።  

                      ጸጋን ሰላምን  ጐይታና ኢየሱስ ክርስቶስ ምስ ኩላትኩም ይኹን!