መጽሐፈ ተአምረ ማርያም 4ይ ክፋል

 

ቃል እግዚኣብሄር ቅኑዕ እዩ እሞ፣ ተግባሩ ዅሉውን እሙን እዩ። መዝ33፡4

ኦ ዘለዓለማዊ ኣምላኸይ ስምካ ይባረኽ። ንስኻ ንግርማኻ ኣብ ሰማያት ዝተኸልካዮ ኣምላኸይ ኢኻ፡ ከማኻ ዝበለ`ኸ መን እዩ፧ ኣምላኸይሲ ዓቢይን ዘይትምርመርን ኣምላኽ ኢኻ`ሞ ኣፈይ ከፊተ እባርኸካ ኣሎኹ፡ ብስም ቅዱስ ወድኻ ኢየሱስ ክርስቶስ ተባረኽ።

ዕላማ መጽሓፈ ተአምረ ማርያም

“ ንእግዚኣብሄር ምሳይ ኣዕብይዎ፣ ንስሙ ሐቢርና ልዕል ነብሎ” (መዝ34፡3) ከም ዝበለ ዘማሪ፡ ቅዱሳት መጻሕፍቲ ንእግዚኣብሔር ከዕብይዎን ከልዕልዎን ኢና እንምልከትን እንመሃርን። ብዘሎ ኲሉ ፍጥረት ከኣ ብዕብየትን ግርማን ኣምላኽ ተደኒቑ፡ ንግብርታቱ እናኣስተንተነ ልዕልናኡ’ዩ ዘውርን ዘዘንቱን። ነዚ መለኮታዊ ጥበብ ሒዝና ናብ መጽሓፍ ተአምረ ማርያም ንኸይድ ኣሎና`ሞ ቅዱስ መጽሓፍኩም ጨቢጥኩም፡ ጥበብ ወንጌሉ ተሰሊምኩም ገስግሱ። መልክዕ ጸሓፊ/ ጸሓፍቲ ተአምረ ማርያም ተመልኪትና ኣሎና፡ ሕጂ ኣእጋርና ብፍጥነት ኣልዒልና፡ ሓዊ ቃል ኣምላኽ እናኣንበልበልና ንውሽጣዊ መልእኽቱ ክንመዝን ተላዒልና ኣሎና! በርትዑ!

ንውግእ ተሰሊፉ ዕላማ ዘየንበልብል ሠራዊት የልቦን። እዚ ብስፍሓቱ ምርኡይ ዝመስል፡ ብፈኸራን ጭድርታን ዝወጸ ሠራዊት፡ መጽሐፈ ተአምረ ማርያም ዘንበልብሎ ዘሎ ዕላማ እንታይ’ዩ፧ እዚ መጽሓፍ`ዚ ተሰኪምዎ ዘሎ ሰንደቕ ዓላማ፡ “ ኣብ ልዕሊ እቲ ልዑል ኣምላኽ ቃል ትዕቢት ምዝራብ እዩ” (ዳን7፡25)። ቀንዲ ዕላማ ርኹሳት መንፈሳውያን ሠራዊት ንልዕልና እቲ ኣዝዩ ልዑል ዝኾነ እግዚኣብሔር ምድብዛዝን ምውዳቕን እዩ። ኣእዳው ጸሓፊ/ ጸሓፍቲ ተአምረ ማርያም እምበኣር ንመሸፈኒ ክኾኖም`ኳ ስመ እግዚአብሔር፡ ስመ ክርስቶስ እንተተጠቀሙ፡ ፍረ ጽሑፎም ከም ዝነግረና ግን ንእግዚኣብሔር፡ ንክርስቶስ ምኽሓድ ኣዘውቲሮም ዝተጠቕምሎም ቃላትን ሓረጋትን እዮም። ንዕኡ ነቲ ልዑል ምኽሓድ ኣብ መጽሐፍ ተአምረ ማርያም ከም ኃጢኣት ክቑጸር`ሞ ይትረፍ ከም ነውሪ እኳ ኣይቁጸርን እዩ፡ እኳ ደኣ ንእግዚኣብሔር ብምኽሓድ፡ ነታ ኣግኒኖምን ኰሓሒሎምን ዘቕረብዋ ማርያም ዘተአምረ ማርያም፡ ብምእማን ዝርከብ ድኅነት እዮም ዘውርዩ።

ትሕዝቶታቱ ብዕምቆትን ጥልቀትን ንምምርማር እምበኣር ብመሳርዕ ተመሪሕና ክንከይድ ኢና። መጽሐፈ ተአምረ ማርያም ከመይ ዝበለ መልክዕ`ዩ ዘለዎ፧ ዚብል ሓታቲ እንተተረኽበ፡ ነዞም መሳርዕ ብጥንቃቐ ተተኸታተሎም ጭቡጥ ትሕዝቶ እዚ መጽሓፍ ክርዳእ እዩ። ዝተፋለሰ ትምህርተ ሥላሴ፡ ነገረ ቤዛነት ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ ዘዕኑ እንተተኻእለ`ውን ካብ ሱሩ ከጥፍእ ዝኽእል ጋሻ ትምህርቲ ድኅነት፡ መለኮታዊ ባህርያት እግዚኣብሔር ተመንዚዑ ዝተዋህባ ማርያም፡ ልዕሊ እቲ ልዑል ኣምላኽ ገኒና ዝተቐመጠት ማርያም፡ መለኮታዊ ፍርዲ እትውስን ማርያም፡ ፍጥረት ምስጋናን ስግደትን ዘቕርበላ ማርያም፡ ነውረኛነት እተተባብዕ ማርያም፡ ግኖስቲካዊ ምህሮ እትኽተል ማርያም፡ ዝተናዕቐ ክርስቶስ፡  ዝተበረዘ ቃል ኣምላኽ፡ ዝተጋጨዉ ታሪኻት፡ መጽሓፍ ቅዱስ ዘይመዝገቦም ዝተወሰኹ ታሪኻት፡ ዝተደናበረ ምህሮ ሲኦልን መንግሥተ ሰማያትን፡ ኃይላ እተርኢ ማርያም……ወዘተ።

ካብቲ ኣብ ዓለም ዘሎ እቲ ኣባና ማለት ኣብቶም ብክርስቶስ ኢየሱስ እንኣምን ዘሎ መንፈስ ዓቢይ`ዩ እሞ ንዂሉ እቲ ምስ ሓሳብ ኣምላኽ ዚጻረር ብክርስቶስ ኢየሱስ ክንማርኾ ኢና። ስለዚ ሓቛቚ ልብና ተዓጢቕና፡ ኣብ ኣእዳውና ሰይፊ ማለት ቃል ኣምላኽ ጨቢጥና ደው ንበል። ንልዕልና እቲ ልዑል ኣምላኽ ዝትንክፍ ዘበለ ዂሉ ፍላጻ ኸኣ ካብቲ ክፉእ`ዩ እሞ ንዕኡ ንምምካት ድርዒ እምነት ለቢስና ኣሎና። ንሕናስ ወገን እግዚኣብሔርን ሕያው ቃሉን ኢና። ጸጋ ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ ምሳኻትኩም ይኹን።

መጽሐፈ ተአምረ ማርያም 3ይ ክፋል

 

ቃላት እግዚኣብሄር ጽሩይ ቃላት እዩ፣ ብመምከኽ መሬት ዝጸረየ፣ ሾብዓተ ሳዕ እተዀልዔ ብሩር እዩ። መዝ12፡6

ቅዱስን ሕያውን ዝኾንካ ኣምላኽና ስምካስ ኮን ኣብ ኲላ ምድሪ ክንደይ ዓቢይ`ዩ፧ ጥበብካ ረቂቕ ኣእምሮኻ`ውን ኣይምርመርን`ዩ እሞ ኣምላኸይ አመስግነካን እባርኸካን ኣሎኹ።

 

ውሽጣዊ መርትዖ ጸሓፊ/ጸሓፍቲ ተአምረ ማርያም

መቅድመ ተአምረ ማርያም “ ዝንቱ መጽሐፈ ሥርዓት ዘወጽአ እመንበረ ማርቆስ ሐዋርያ እመካነ መዓልቃ ዘምስር፡ እዚ ናይ ሥርዓት መጽሓፍ ካብ ክፍሊ ሃገር ግብጺ ካብ መዓልቃ ካብ መንበረ ማርቆስ ዚወጸ እዩ” ድኅሪ ምባሉ ኣስዒቡ ኸኣ ከምዚ ይብል ‘ ብዘመን አባ ሚካኤልን አባ ገብርኤልን ዝበሃሉ ጳጳሳት፡ አባ ዮሐንስ`ውን ኤጲስቆጶስ ክኸውን ኣብ ዚተሓረየሉ ወርኃት ካብ ምድሪ ግብጺ ናብ ምድሪ ኣግኣዚ ምስ መጹ ኣብ ሣልሳይ ዓመት እዚ ናይ ሥርዓት መጽሓፍ ካብ ቛንቋ ዓረብ ናብ ቛንቋ ግእዝ ንምእመናን ሕዝቢ ኣግኣዚ ተተርጐመ። ብመሠረት እዚ መጽሓፍ፡ ምንጩ ካብ መንበረ ማርቆስ ዘምስር እንተኾይኑ፡ እቲ በዂሪ ጽሑፍ ኣብ መንበረ ማርቆስ ኣሎ`ዶ፧ ግብጻዊት ቤተ ክርስቲያን`ከ እዚ መጽሓፍ`ዚ ኣሎኒ፡ ዋንነቱ ኸኣ ናተይ`ዩ ኢላ ትፈልጥ`ዶ፧ ብርግጽ`ዶ`ኸ እቲ ብቛንቋ ዓረብ`ዩ ተጻሒፉ ዝተባህለ መጽሐፍ ህልው`ዩ፧ በብእዋኑ ኣብ ግብጺ ዝነበሩን ኣብኡ`ውን ዝተባህሩ ኣገልገልቲ ኸኣ ብዛዕባ እዚ ካብ ቛንቋ ዓረብ ተተርጒሙ`ዩ ዝተባህለ መጽሓፍ ሓቲቶምን ጥንታዊ ሰነድ ክምርምሩ ውን ጽዒሮም ከም ዘይረኸቡ ይምስክሩ እዮም።

መቅድም ተአምረ ማርያምን ውሽጣዊ ትሕዝቶኡን ኣብቶም ጸሓፍቲ ዘለዎም ግንዛቤ ዝተፈላለየ እዩ። መጽሐፈ ተአምረ ማርያም ኣጸሓሕፍኡ ኾነ ውሽጣዊ ትሕዝቶኡ ከም ካብ ዓረብ ዝተተርጐመ ዘይኮነስ ካብ ምድርና ብዝኾኑ ጸሓፍቲ ዝተደርሰ መጽሓፍ እዩ። ሱር መሠረት እዚ መጽሓፍ`ዚ ካብ ግብጺ ከም ዘይኮነ ኸኣ ባዕሉ ፍረ እቲ መጽሓፍ ብግህዶ ይሕብር።  ኣብ ግብጺ ተፈጺሞም ዝተባህሉ ተአምራት`ኳ እንተ ኣካተተ ዓቢይ ኣተና እቲ መጽሓፍ ግን ኣብ ምድሪ ግብጺ ዘይኮነስ ኣብ ምድረ ኣግኣዚ እዩ። ንልዕልና ንጉሥ ዘርአያዕቆብን ኣብ ዘመኑ ንዝነበረ ሃይማኖታዊ፡ ፖለቲካዊ ኣረኣእያታትን ብደቂቕ ዝትርኽ፡ ንሕዝቢ ምድረ ኣግኣዚ ዘግንን ንግብጻውያን ከኣ ኣትሒቱ ዘቐምጥ፡ ስሕበት`ዚ መጽሓፍ ንቦታታትን ኣስማትን ኣነባብራን ምድረ ኣግኣዚ ዘጉልሕ ብምዃኑ ካብ ቛንቋ ዓረብ`ዩ ናብ ግእዝ ተተርጒሙ ክበሃለሉ ዘኽእል ትሕዝቶ የብሉን።

መፈለጥታ ሓደ ካብ  ካልእ ቛንቋ ዝተተርጐመ ጽሑፍ፡ ኣስማት ቦታታትን ሰባትን ከም ዘለዎ ስለ ዘቐምጥ እዩ። ኣብቲ በዂሪ ጽሑፍ ዘለዉ ኣስማት ቦታታት ኮነ ሰባት ጐደናታት….ወዘተ፡ ኣብቲ ትርጒም ከም ዘለውዎ ኢና እንረኽቦ። መጽሐፈ ተአምረ ማርያም ግን ከምኡ ኣይኮነን፡ ትርጒም ክነሱ ስም ቦታታትን ኣስማትን ልምድታትን ምድረ ኣግኣዚ እዩ ዘስፍር። ኣስማት ቦታታት፦ተከዘ፡ ሽረ፡ ዋሊ፡ ሙገር፡ደዋሮ፡ ወግዳ፡ መርሐ ቤቴ፡ ኢፋት፡ ትግራይ፡የረር፡ አግአዚ፡ ደብረ ብርሃን፡ ዳሞት፡ ጎጃም፡ ኣኽሱም፡ መጠራ፡ ጣና፡ ሀዘሎ፡ ደብረ ወገግ፡ ዝቛላ…ወዘተ። ኣስማት ሰባት፦ ሠረቀ ብርሃን፡ ዘሚካኤል፡ አስከናፍር፡ ዘርዑ፡ ያሬድ (ማኅሌታይ)፡ አባ ጊዮርጊስ፡ ዘርዐያዕቆብ፡ ዘርዐ ክርስቶስ፡ ዘርዐሐዋርያት…..ወዘተ። ታሪኻዊ ፍጻሜታ፦ ኣብ ዘመን ንጉሥ ዘርአያዕቆብ ከም መንፍቓን ዝተቖጽሩ ትምህርቲ ደብረ ጽዮን ሰንበትን  ዘይቅበሉ ከም እኒ መነኮስ ዮሐንስን አባ ዘሚካኤልን። ከምኡ`ውን መጽሐፈ ተአምረ ማርያም ዘይተቐበሉ፡ንማርያምን መስቀልን ኣይንሰግድን ዝበሉ ደቂቀ እስጢፋ ዝበጽሖም ግፍዕን ፍርድን ተጻሒፉ ይርከብ። ስለዚ እምበኣር ብመሠረት ትሕዝቶ መጽሐፈ ተአምረ ማርያም፡ ሱር እዚ መጽሓፍ`ዚ ሀገረ ግብጽ ዘይኮነትስ ምድረ ኣግኣዚ እያ። ንምንታይ ደኣ ካብ መዓልቃ ዘምስር`ዩ ተተርጒሙ ክበሃል ኣድለየ፧ በዚ ምኽንያት`ዚ ኸኣ`ዩ መጽሐፈ ተአምረ ማርያም ብዛዕባ ጸሓፍቱ ንጹር መልእኽቲ ከስፍር ዘይከኣለ፡ እዚ ተግባር`ዚ ኸኣ ንሚዛን እዚ መጽሓፍ ባይታ ኣዝቢጥዎ ይርከብ። `ሓቂ ሓራ ከተውጽኣኩም እያ’ ከም ዝበለ ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ፡ ሚዛን ቃል ኣምላኽ ንሓቂ ዝዂልዕ፡ ንሓሶት ግን ከም ክንቲት ዘፍኩስን ዘዋርድን እዩ። እዝኒ ዘለዎ ይስማዕ!

 

ተአምረ ማርያም 2ይ ክፋል

 

ቃላት እግዚኣብሄር ጽሩይ ቃላት እዩ፣ ብመምከኽ መሬት ዝጸረየ፣ ሾብዓተ ሳዕ እተዀልዔ ብሩር እዩ። መዝ12፡6

ኦ ዘለዓለማዊ ኣምላኽ ስምካ ይባረኽ፡ ቃላትካ ከምቲ ብሓዊ ሓሊፉ እተኾልዐ ብሩር`ዩ እሞ አመስግነካ ኣለኹ፡ ንስኻ ኲሉ ሳዕ ሓቀኛ፡ እሙን፡ ዘለዓለማዊ ኣምላኽ ኢኻ፡ ንዘለዓለም ስምካ ይባረኽ።

መልእኽቲ

ነዚ ጽሑፍ እዚ ጊዜኹም ወፊኹም ኣብ ዝተፈላለየ ቦታታት ኮንኩም እትነቡ ዘለኹም ኣኅዋተይን ኣኃተን ጸጋ ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ ምሳኻትኩም ይኹን። ዕላማ እዚ ጽሑፍ`ዚ ነፍሲ ወከፍና ነቲ ሕያው ኣምላኽና ብግቡእ ብምፍላጥ፡ ነቲ ንነዊሕ ዘመናት ኣብ ምድርና ብጸላኢ ተተኺሉ ክፍኣትን ኃጢኣት ክንፈሪ ዝገበረና፡ ካብ ፍቓድ ኣምላኽ ወጺእና`ውን መሕለውለውቲ ክንከውን ዝገበረና መጽሓፍ ተአምረ ማርያም ፡ ኣብ ሚዛን ቃል ኣምላኽ ኣቐሚጥና ምምዛን እዩ። መድኃኒትናን ፈውስናን ኣብቲ ጽሩይ ቃላት እግዚኣብሔር`ዩ ዘሎ። ነፍሲ ወከፍና ንመጽሓፍ ቅዱስ ኣብ ጥቓና ገንጺልና፡ ነቶም ዝለኣኹ ጽሑፋትን መጽሓፍ ቅዱሳዊ ጭብጥታትን ብዓቢይ ትዕግሥትን ኣድህቦን ከነንብቦ፡ ከነነጻጽሮ ብትሕትና እሓትት። እዚ ዕዮ እዚ በረኸት ምድርናን መጻኢ ወሎዶታትን ዘውሕስ ብምዃኑ፡ ኪኖ ካልእ እዋን ብዝበለጸ ከነስተውዕሎ ይግባእ።

ተአምረ ማርያም እንታይ`ዩ፧

ስሙ ከም ዝሕብሮ፡ ብዛዕባ ድንግል ማርያም ጌራቶ ዝተባህለ ተኣምራት ዝገልጽ መጽሓፍ እዩ። ኣብዚ መጽሓፍ`ዚ ተዘርዚሮም እንረኽቦም ተአምራት መብዛሕትኦም ድንግል ማርያም ከም ዝገበረቶም ዝገልጹ ክኾኑ ከለዉ፡ ገለ ገለ ተአምራት ከኣ ሕጻን ኢየሱስ ዝገበሮምን ከምኡ`ውን ብሥእለ ማርያም ዝተገብሩ ተኣምራታትን የዘንቱ። ቐንዲ ዕላማ እዚ መጽሓፍ`ዚ ኸኣ ዕቤትን ልዕልናን ክብርን ማርያም ምግላጽን ምውራይን እዩ። ኣብ ነፍሲ ወከፍ ገጽ ጥራይ ዘይኮነስ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ሕጡበ-ጽሑፍ`ውን ልዕልናን ክብርን ዕቤትን ማርያም ግዙፍ ንምግባር፡ ኣብ ልቢ ነፍሲ ወከፍ ሰብ ውን ከም ዕላማ ተሰቒላ ከተንበልብል ንምግባር ዝጋደል መጽሓፍ እዩ።

ምንጪ እዚ መጽሓፍ/ ደራሲ፡ደረስቲ መን`ዩ?

መቅድም ዘተአምረ ማርያም ከም ዝሕብሮ፡ ቅድስት ድንግል ማርያም ብራእይ፡ ብሕልሚ፡ ብገሃድ ዝተዛረበቶምን ዝተገለጸትሎምን፡ አባ አብርሃም፡ አባ ማርቆስ፡ አባ ማቴዎስ ዝተባህሉ መነኮሳት ከም ዝጸሓፍዎ ይነግር። እንተኾነ ብዛዕባ እዞም ጽሒፎሞ ዝተባህሉ መነኮሳት፡ ዝኾነ ይኹን ተወሳኺ መብርሂ ኣየቕርብን እዩ። ንሳቶም መን`ዮም፧ ንዝብል ሕቶ ዝኸውን መልሲ`ውን የብሉን። እዞም ተገሊጻትሎም ተዛሪባቶም ዝተባህሉ ጸሓፍቲ ብምንታይ ቛንቋ ከም ዝጸሓፍዎ ውን መቅድመ ተአምር ኣይሕብርን እዩ። እንተኾነ ኣስዒቡ እዚ መጽሓፍ እዚ ካብ ቋንቋ ዓረብ ናብ ግዕዝ ከም ዝተተርጎመ ይጽሕፍ። እቲ መበቆላዊ ጽሑፍ ብዓረብ ድዩ ተጻሒፉ፧ ዝህቦ መብርሂ የልቦን። መርሒነታ መንበረ ማርቆስ ዝኾነት ሀገረ ግብጺ፡ ቅድሚ ቋንቋ ዓረብ፡ ቅብጥ ዚበሃል ቛንቋ ከም ቀንዲ ቛንቋ ትጥቀም ምንባራ መዛግብቲ ታሪኽ ዝሕብርዎ እዩ። ቛንቋ ዓረብ ድኅሪ እስልምናዊ ወራር ኣብታ ሀገር ዝተኣታተወ ምዃኑ ምግንዛብ ወሳኒ እዩ። ድኅሪ እቲ መበቆላዊ ጽሑፍ ምጽሓፉ ክንደይ ዓመታት ጸኒሑ`ዩ ናብ ግዕዝ ተቶርጒሙ፧ ዚብል ሕቶ`ውን መልሲ ኣይንረኽበሉን ኢና።

ኣብ ቀዳማይ ተአምር`ውን ደቅስዮስ ዝስሙ ኤጲስቆጵስ ዘሀገረ ጥልጥልያ ተኣምራታ ዝነግሩ መጻሕፍቲ ከም ዝኣከበን ከምኡ`ውን ተኣምራ ከም ዝጸሓፈን ይነግር። ተኣምራ ስለ ዝጸሓፈ ኸኣ ድንግል ማርያም ብራእይ ‘ ኦ ፈታውየይ መጽሓፍ ስለ ዝጸሓፍካለይ ብኣኻ ደስ ኢሉኒ`ሎ’ ኢላ ከም ዝተገለጸትሉ ይነግር። ከምኡ ኸኣ ኣብ ተአምር 6.3 ሓደ ሰብ “ወረከብኩ በውስተ፡ መጽሐፈ ፍልሰታ ዘይብል ገደፉ በድና ለማርያም ድንግል በ፪ኤ፡ እንዘ ይወስድዋ ከመ ይቅብርዋ ሶበ መጽኡ ኅቤሆሙ አይሁድ በእንተዝ ገደፉ በድና’ ሽዑ ኣብ ውሽጢ መጽሐፍ ፍልሰታ ሓዋርያት ንድንግል ማርያም ኪቐብርዋ ኂዞማ እናኸዱ ከለዉ ኣይሁድ ናብኦም መጹ። ሓዋርያት ከኣ በድና ገደፍዎ ዚብል ረኸብኩ። እንተኾነ ግና ናይ ክብርቲ ኣዴና ቅ.ድ.ማርያም በድኒ ገዲፎሞ ከም ዘይሃደሙ መንፈስ ቅዱስ ገሊጹለይ ኣሎ። መንፈስ ቅዱስ ስለ ዘጽንዖም ንግርፋት ኪፈርሁ ኣይክእሉን እዮም ”ይብል። እዚ መንነቱ ዘይገለጸ ጸሓፊ ኸኣ ቀጺሉ ብዛዕባ እቲ ዝምጒተሉ ዘሎ ኣርእስቲ ሠለስተ መወከሲታት ይጠቅስ። “ ንክብርቲ ኣዴና ቅድስት ድንግል ማርያም ኣብ መገዲ ሓዲጐማ ከም ዘይሃደሙ፡ ኣብቲ ብዛዕባ ፍልሰታ ናይ ኣዴና ቅድስት ድንግል ማርያም ዝዛረብ መጽሓፍ ሰሚዕናዮ ኣሎና። ካልኣይ`ውን ኣብቲ ብዛዕባ ዕርገታ ዝነግር መጽሓፍን ኣብ መጽሐፈ ስንክሳርን ሰሚዕናዮ ኣሎና”። ኣብ ቁ.16 ኸኣ መጽሐፈ ፍልሰታ ዝጸሓፈ ዮሐንስ ወንጌላዊ እዩ ይብለና። ኣብ ቁ.18 `ንሱ ባዕሉ እቲ ዝጸሓፎ ነገረኒ’ ይብል። በዚ ምኽንያት እዚ ኸኣ መጽሐፈ ፍልሰታ ብሓዋርያ ዮሐንስ ቅድሚ አባ አብርሃም ከም ዝተጻሕፈ ይምጒት። ንሱ ኸኣ ብቐጥታ ካብ ሓዋርያ ከም ዝተቐበለ ገይሩ ኸኣ ገዛእ ርእሱ ይገልጽ።

መጽሐፍ ተአምረ ማርያም እምበኣር ብዛዕባ ጸሓፍቱ ንጹር ዝኾነ መልእኽቲ ዘቀምጥ መጽሓፍ ኣይኮነን። ብዛዕባ እቶም ጽሒፎሞ ተባሂሎም ብስም ተጠቒሶም ዘለዉ`ውን ካብ ስሞም ወጻኢ ብዛዕባኦም ዝተጻሕፈ ነገር የለን። ብዛዕባ ዝነበርዎ ዘመን፡ ዝነበሮም መንፈሳዊ ሓላፍነትን ዝነበርዎ ቦታን ዝጸሓፍዎም ካልኦት መጻሕፍትን ዘየውስእ መጽሓፍ ብምዃኑ ክስውሮ ዝደለየ ነገር ከም ዘሎ ዘእንፍት እዩ። ስለዚ ኸኣ ብንጹር ጸሓፍቲ ብዛዕባ ዝነበሮም መንፈሳዊ ብስለትን መለኮታዊ ርድኢትን ከምኡ`ውን ምስ ቅዱስ ቃል ኣምላኽ ዝነበሮም ሕብረትን ዝምድና ኣጸቢቕና ከይንፈልጥን ከይንርዳእን ከይንምርምርን እቲ ብዛዕባኦም ዝተጻሕፈ ነገር እኹል ብዘይ ምዃኑ ደራቲ እዩ።

 

 

 

ይቕሬታ

 

ይቕሬታ

እግዚኣብሔር ከምዚ ይብል ኣሎ፦ “ሕዝበይ ናባይ ተመለሱ። ኣዓርዩ፡ ኣዓርዩ፡ መገዲ ጽረጉ፡ ካብ መገዲ ሕዝበይ መዓንቀፊ ኣርሕቑ። ኢሳ57፡14

ክቡራት ኣኅዋተይን ኣኃተይን ነበብቲ እዚ ጽሑፍ፡ ቅድሚ ዂሉን ልዕሊ ዂሉን ነቲ ሕያው ዝኾነ ዘለዓለማዊ ኣምላኸይ ይቕሬታ ክሓትት እደሊ፡ ልበይ ውን ኣብ ቅድሚኡ አፍስስ። ንሱ ዘለዓለማውን ሓቀኛን ኣምላኽ`ዩ፡ መጽሓፍ ከም ዝምስክሮ ኸኣ ኲሉ ሰብ እኳ ሓሳዊ እንተኾነ ኣምላኽ ሓቀኛ እዩ። ብዛዕባ መጽሐፈ ተአምረ ማርያም ክሓስብ ከለኹ፡ ነፍሰይ ኣብ ውሽጠይ ትፈስስ፡ እቲ ንኣምላኽ ከም ቃሉ ዘይምፍላጥና ዘስዓቦ ዕንወት ከኣ ወለዶታት ብኸንቱ ዝኾነ ስሑት ትምህርቲ ክነብሩ ዝገበረ ስለ ዝኾነ ከቢድ ኃዘን ኣሎኒ። ንልዕልና እቲ ልዑል ኣምላኽን ዘለዓለማዊ ኃይሉን፡ ነቲ ንደቂ ሰብ ዘርኣዮ ዓቢይ ፍቕርን ኸኣ ከም እምንት ወሲድና ምንዓቕና ከም እንድቆስን ኣብ መቚሕ ጸላኢ ከም እንኣቱን ገበረና እምበር በረኸት ኣየምጽኣልናን። ንደም ክርስቶስ ኢየሱስ በእጋርና ረጊጽና፡ ነቲ ስቑል ኢየሱስ ከኣ ካብ መስቀል ኣውሪድና፡ ናትና እንብሎ ነውሪ ከም ሰንደቕ ዓላማ ሰቒልና ምንብልባልና ዘስተውዓሎ መን`ዩ?

ኦ እግዚኣብሔር! ንስኻ ንዚፈትውኻን ትእዛዛትካ ንዝሕልዉን ኪዳንካ እተጽንዕ፡ ምሕረትካ`ውን እትገልጽ ዓቢይን ክቡርን ኣምላኽ ኢኻ። “ ንሕና ኃጢኣት ገበርና፡ ኣበስና፡ ኃጥኣንን ዓለውትን ኮንና፡ ካብ ትእዛዛትካን ካብቲ ቕኑዕ መገድኻን ኣልገስና”። ኦ ዘለዓለማዊ ኣምላኸይ እነሆ ንበደለይን በደል ኣቦታተይን ኣዴታተይን እእመን ኣለኹ። ነቲ ሓቀኛን እሙንን ዝኾነ ቃልካ ብዘይምኽታልና ካባኻ ዓሊና ኢና’ሞ ኦ! ጐይታ ምሕረት ግበረልና። ነቶም ብስምካ ዝተነበዩ ነቢያትን ሓዋርያትን ክንሰምዖም ኣይከኣልና፡ ንሓቂ ከዲንና ንሓሶት ከኣ ተሰሊምና ኣጒሂናካ ኢና`ሞ ብስም ቅዱስ ወድኻ ኢየሱስ ክርስቶስ ምሕረት እልምን ኣሎኹ። ኣእዳውና ከም ብርዒ ቅጡፍ ጸሓፊ ፈጢነን ኣብ ልዕሌኻ ዓመጽን ነውርን ስለ ዝጽሓፋ ኦ ጐይታ ይቕረ በለልና። ኣእዳውና ኣብ ልዕሊ እቶም ሓቂ ዝተዛረቡ ተወርዊረን ስለ ዘሳቐያ፡ ኣእጋርና`ውን ንምፍሳስ ደም ንጹሃት ስለ ዝፈጠና በዲልናካ ኢና`ሞ ይቕረ በለልና።

ኦ! ኣቦ ብዘለዓለማዊ ጻውዒት ብክርስቶስ ኢየሱስ ጸዊዕካና ክነስኻስ፡ ነቲ ካብ ሰማይ ዝመጸ ድምጽኻ ራሕሪሕና ንትምህርቲ ስሑታት መናፍስትን ኣጋንንትን ስለ ዝሰዓብና ዓመጽቲ ኮይንና ተረኺብና ኢና`ሞ ይቕረ በለልና። መንፈስ ቅዱስ ንዝተቓወሞን ዝተጸየፎን ትምህርቲ ልባትና ከፊትና ብደስታ የእቲናዮ ኢና`ሞ ኦ ኣምላኸይ፡ በዓል ዓቢይ ምሕረት ይቕረ በለልና። ኦ ኣምላኽ ምለሰና፡ ነቲ ዝፈረሰ መሠውዒና ሓድሶ፡ ደጊምካ ብምሕረትን ብሓድሽ ሕይወትን ብጽሓና። ከማኻ ዝበለስ ሓደ`ኳ የልቦን እሞ ንሕሙም ልባትና ፈውሶ፡ ብዘይትኻ ዘንኖ። ኣምላኸይ ንስኻ ንስቡርን ቅጥቅጡን ልቢ ኣይትንዕቖን ኢኻ። በደልናን ኣበሳናን እኸሰና ኣሎ፡ ንዓኻ ብምብዳልና ሰላም ኣይረኸብናን፡ ፍትሒ ውን ካብና ኣዝዩ ርሒቑ እዩ፡ ነታ ሓቂ ስለ ዝኸደንናያስ ንሕሱር ኣእምሮን ምህሮ ኣጋንንትን ክንግዛእ ኣሕልፊካ ሃብካና። ኣቦየ! መሓረና ምሕረትካ መወዳእታ የብሉን። ነቲ ተሰኪምናዮ ንብዙኅ ዘመናት ዝመጻና ነውሪ ብስም ኢየሱስ ክርስቶስ ወድኻ ኣንከባልሎ። ወለዶታት ዝበልዐ፡ ኣእምሮና ክብሪ ክርስቶስ ከይምልከት ዝጋረደ፡ ምድርና ብበረኸት ከይተንጀርብብ ዝገበረ፡ ጸረ ወንጌልካ ዝኾነ ስሑት ምህሮ ብስም ኢየሱስ ወድኻ ካብ ልቢ ሕዝበይን ምድረይን ይነቐል። ከምቲ ሓዊ ንሓሰር ሞኽ ዘብሎ፡ ስምካ ኢየሱስ ሓዊ እሞ ነቲ ኣብ ልቢ ብዙኃት ዝተዘርአ ክርዳድ ሞኽ የብሎ።

ቃልካ ሓቂ እዩ፡ ቃልካ ብርሃን እዩ፡ ቃልካ መድኃኒት`ዩ እሞ ኣምላኸይ ብቓልካ ፈውሰና፡ ቃልካ ንምድርና በረኸት`ዩ ነቲ ጸላኢ ዝዘርኦ ክርዳድ ከኣ ነቒሉ ከውጽእ ብቑዕ እዩ። ኦ ኣምላኸይ ኣባኻ እውከል ኣሎኹ። ንስኻ ኸኣ ብሓዊ እትምልስ ሕያው ኣምላኽ ምዃንካ ኣጸቢቐ እፈልጥ ኣሎኹ። በዚ ወለዶ`ዚ ሠናያትካ ስለ ዘርኣኻና፡ ንዕዉር ልባትና ውን ስለ ዘብራህካዮ አመስግነካ ኣሎኹ። ኣብ መንጋጋ ጸላኢ ወዲቕና ብኸንቱ ክንጠፍእ ስለ ዘይፈተኻ፡ ብደም እቲ እንኮን መድኃንን ወድኻ ኢየሱስ ክርስቶስ ሓጺብካ ብርሃን ስለ ዝሃብካና ኪኖ ቃላት ብዝኾነ ምስጋና አመስግነካ ኣሎኹ። ነስናን ኲሎም ጸላእትና ሓምሺሽካዮ ኢኻ`ሞ ተመስገን። ሃሌሉያ! ብስም ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ እባርኸካ ኣሎኹ።

መድኃኒት

 

መድኃኒት

ብእኡ ዚኣምን ኵሉ ናይ ዘለኣለም ህይወት ምእንቲ ኺረክብ እምበር፡ ከይጠፍእሲ፡ ከምቲ ሙሴ ኣብ በረኻ ተመን ዝሰቐለ፡ ከምኡ ድማ ወዲ ሰብ ኪስቀል ይግባእ እዩ። ወንጌል ዮሃንስ 3፡14-15

ኣብ ዓለም እቲ ክሳዕ ሎሚ ዘሎ ብርቱዕ ሕማም ሓጢኣት እዩ። ካብታ ሓጢኣት ናብ ዓለም ዝኣተወላ እዋን ከኣ ሞት ኣብ ልዕሊ ኲሉ ነገሠ። ቅዱስ መጽሓፍ ከኣ ከምዚ ይብል “ብሰሪ ሓደ ሰብኣይ ኃጢኣት ናብ ዓለም ኣተወ፡ ብምኽንያት ኃጢኣት`ውን ሞት መጸ፡ ኲላቶም ስለ ዝበደሉ ድማ ሞት ናብ ኲሉ ሰብ ተመሓላለፈ (ሮማ5፡12)”። ካብ ኣዳም ዝተወልደ ዘበለ ዂሉ ኸኣ ካብዚ ሕማም እዚ ሓራ ዝኾነ ሓደ እኳ የልቦን። ምእንትዚ ኸኣ እዩ ሰብ ወርትግ ብፍርሃት ሞት ዝሳቐ። “ብርቱዕ ሕማም ካብ ሞት ነሓልፍ” ዚብሃል ምስላ ኸኣ ነቲ ድኅሪ ብርቱዕ ሕማም ዝመጽእ ሞት ዝነግር እዩ። እዚ ማለት ከኣ እቲ ብርቱዕ ሕማም፡ መድኃኒት እንተ ዘይተረኺብሉ ሞት ዘስዕብ ምዃኑ ብግህዶ ይዛረብ። ብርትዐ ዝኾነ ይኹን ሕማም ዝግታእ ከኣ ብመድኃኒት እዩ። ንሓኪም ዝደልይዎስ ሕሙማት`ዶ ኣይኮኑን፧ ነቶም ሕሙማት ዘድልዮምስ መድኃኒት’ዶ ኣይኮነን፧

ነፍሲ ወከፍ ሰብ ክግንዘቦ ዘለዎ ነገር እምበኣር ካብ ብኃጢኣት ዝሓመሙ ኣቦን ኣደን ዝተረኽበ ብምዃኑ ንሱ/ንሳ ሕሙማት ምዃኖም እዩ። ካብ ኣዳምን ሔዋንን ዝተወልደ ኲሉ ኸኣ ብሕማም ዝተወልደ እዩ፡ በዚ ምኽንያት እዚ ኸኣ ካብ ሰብ ሓደ`ኳ ጥዑይ ብዘይ ምንባሩ መድኃኒት ክርከብ ኣይተኻእለን። ‘ኲሎም ኃጢኦም ክብሪ ኣምላኽ ውን ስኢኖም’ ዚብል ጽሑፍ እዩ።

ኣኅዋተየ እስራኤል ኣብ ምድረ-በዳ ክጎዓዙ ከለዉ ስለ ዝበደሉ፡ ብመርዛማት ኣትማን ተነኺሶም ክሞቱ ምስ ጀመሩ፡ ኣምላኽ ንእስራኤል ሓደ መድኃኒት ሃቦም፡ “እግዚኣብሄር ከኣ ንሙሴ፡ ዚነድድ ተመን ንኣኻ ግበር፡ ኣብ ባላ ድማ ስቐሎ። ኪኸውን ከኣ እዩ፡ እተነኽሰ ዘበለ ናብኡ እንተ ጠመተ፡ ኪሓዊ እዩ(ዘኁልቅ 21፡8”። እዚ ኣብ ባላ እተሰቅለ ተመን ኣስራዚ ኸኣ ነቶም ብእምነት ዝጠመትዎ ናይ ሞት መድኃኒ ኮኖም። ንሱ ኣይበደለን እንተኾነ መርገሞም ተሰኪሙ ኣብ ዕንጨይቲ ተሰቕለ፡ ነቶም ዝጠመትዎ ኲሎም ከኣ መድኃኒት ኮነ። ኣቐዲሙ ከም ዝተባህለ እምበኣር ካብ ሰብ ሓደ`ኳ ጥዑይ ብዘይምንባሩ ኣምላኽ ንሰብ ስለ ዘፍቀሮ፡ ሰብ ምእንቲ ከይጠፍእ ካብ ሰማያት መድኃኒት ለኣኸ። ነፍሲ ወከፍ ሰብ ምእንቲ ከይመውት መድኃኒት ናብ ዓለመ ሕሙማት መጸ። እዚ መድኃኒት እዚ ኸኣ ብዘይካ ኃጢኣት(ሕማም) ብዂሉ ነገር ከማና ኮነ። ከምቲ ሙሴ ኣብ ምድረ-በዳ ተመን ኣስራዚ ዝሰቐለ`ሞ ንሱ ኸኣ ጊዚያዊ መድኃኒት ዝኾነ፡ ወዲ-ሰብ (ኢየሱስ ክርስቶስ) ከኣ ሕማም ብዙኃት ጸይሩ፡ ኣብ ቀራንዮ ተሓምሸሸ። “ብሓቂ ንሱ ንሕማምና ጾሮ፡ ንስቓይና ኸኣ ኣብ ነፍሱ ጸዓኖ፡ ንሕና ግና ከም እተወቕዔን ብእግዚኣብሄር ከም እተቐዝፈን ከም እተዋረደን ጌርና ኣቋጸርናዮ።ንሱ ግና ብሰሪ ገበንና ቘሰለ፡ ብሰሪ ኣበሳና ድማ ተኸትከተ፡ ንሕና ሰላም ምእንቲ ኽንረክብ፡ መቕጻዕቲ ናብኡ ወረደ፡ ንሕናውን ብስምብራቱ ሓዌና(ኢሳይያስ 53፡4-5)”። ክርስቶስ ኢየሱስ እምብኣር ኣብ ክንዳይ፡ ኣብ ክንዳኻ፡ ኣብ ክንዳኺ፡ ኣብ ክንዲ ኲሉ ሰብ መርገምና ጸይሩ ተሰቒሉ እዩ። ንሕሙም ብዛዕባ መድኃኒት ምስማዕን ምንባብን ጥዕና ክኾኖ ኣይክእልን እዩ፡ ወይ ውን ነቲ መድኃኒት ኣብ ኣእዳዉ ብምጭባጡ ጥዕና ክረክብ ኣይክእልን እዩ፡ ጥዕና ክረክብ እንተደኣ ኮይኑ ነቲ መድኃኒ ክውሕጦ ኣለዎ። እቲ መድኃኒት ብዝኾነ ይኹን መገዲ ናብ ውሽጢ ኣካላቱ ክኣቱ ኣለዎ። ኦ! ኃወይ፡ ኃብተይ ነዚ ካብ ዘለዓለማዊ ሞት ከድኅን ዝኽእል እንኮ መድኃኒት ተቐቢልካ ውሒጥካዮ ዲኻ፧ እንተዘይ ውሒጥካዮ ኣብ ብርቱዕ ሕማም ኢኻ ዘሎኻ እሞ ፍጠን፡ ንመድኃኒትካ ተቐበሎ፡ ብእኡ ኸኣ ሕይወት ክትረክብ ኢኻ። ንመድኃኒትካ/ኪ ክትውሕጦ/ጥዮ ልብኻ/ኺ እንተኸፈትካ/ኪ ነዚ ጸሎት ብእምነት ጸልይ/ዪ ሕይወት ምስ ትርፉ ኸኣ ክኾነልካ/ኪ እዩ።

ጸሎት

ኦ ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ እደልየካ ኣሎኹ፡ ካብ ሕማመይ ከተናግፈኒ ዝተሰቐልካ፡ ከምኡ`ውን ንኣይ ከተጽድቕ ካብ ምዉታን ዝተንሳእካ ምዃንካ እኣምን ኣሎኹ። ብልበይ ነዚ ነገራት’ዚ ኣሚነ ብኣፈይ ከኣ ኢየሱስ ጐይታ ምዃንካ እምስክር ኣሎኹ። ነቲ ምስ ሞት ዝነበረኒ ኪዳን ኣፍሪሰ፡ ብደምካ ምሳኻ ሓድሽ ኪዳን እኣቱ ኣሎኹ። ሕይወተይ ናትካ እያ`ሞ መድኃኒተይ ብእምነት ተቐቢለካ ኣሎኹ። ብስም ጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ ጸለኹ፡ ኣሜን።